2021-01-22 20:00:00 | Hoe het alcoholslot stilletjes verdween

Het wemelt van de wetten in Nederland. Een grove schatting komt op 2500 stuks. Gemiddeld komen er jaarlijks 86 nieuwe bij, maar soms verdwijnen ze ook. Complete wetten of onderdelen daarvan.

Het alcoholslot is er een voorbeeld van. Het middel tegen drankrijders stond sinds 2011 opgenomen in de Wegenverkeerswet van 1994 en in de Wet rijonderricht motorrijtuigen van 1993. Sander de Rouwe, ooit Tweede Kamerlid van het CDA, wijdde er in zijn Haagse periode vanaf 2007 vele debatten aan.

Dat kwam zo.

Het CDA wilde hard optreden tegen drankrijders. Camiel Eurlings was Verkeersminister in het kabinet-Balkenende IV. Hij vormde met partijgenoot De Rouwe een prachtig politiek treintje aan het Binnenhof. De Rouwe gaf de voorzetten, Eurlings kopte ze in.

In juni 2007 haalde het woord ‘alcoholslot’ voor het eerst de kolommen van de Leeuwarder Courant . Lezers kregen uitgelegd dat het hier een persoonlijk blaasapparaat betrof voor onverbeterlijke drankrijders. Op voorspraak van De Rouwe stemde Eurlings toe met een proef. Nederland zou er het jaar erop mee experimenteren.

Kort na het zomerreces werd het noordoosten van Friesland door beide heren uitverkoren voor een proef. De regio kampte met een relatief hoog aantal jonge drankrijders. Het volgende een-tweetje was gemaakt met Verkeersgedeputeerde Piet Adema (ChristenUnie).

Het dwangmiddel was lastiger in te voeren dan gedacht. Het experiment werd door Eurlings een ‘demonstratie’ genoemd. Immers: deelnemers moesten vrijwillig meedoen, anders was aanvullende wetgeving nodig.

loading

In april 2008 mocht de Verkeersminister in Drachten het apparaat inwijden. Hij kondigde daar aan dat er in 2009 een wet zou komen die notoire drankrijders verplichtte het alcoholslot in hun auto te laten inbouwen.

In de Tweede Kamer groeide wrevel over de enthousiaste aanpak van het CDA. VVD-Tweede Kamerlid Paul de Krom verweet de partij ‘kastjesmanie’. ,,Flitskastjes, kilometerheffingkastjes, het alcoholslot, het CDA heeft last van een ware kastjesmanie’’, fulmineerde De Krom tijdens een debat. ,,Straks dringt de overheid onze slaapkamer ook nog binnen.’’

Het kabinet ging onverdroten door. Juristen werden wakker. Nico de Vries van advocatenkantoor Anker en Anker beet zich in de kwestie vast, tegenstanders richtten een Facebookgroep op, er kwam een stichting CBR Claim, de Raad van State stelde kritische vragen en uiteindelijk deelden de Hoge Raad en de Raad van State in 2011 de doodsteek uit. Een drankrijder kan niet dubbel worden gestraft, concludeerden zij; wie een autoslot heeft gekregen kan daarna niet alsnog voor de rechter worden gesleept.

Minister Mélanie Schultz Verhagen zei in 2014 het alcoholslot niet meer op te leggen. Een kabinet verder was het Justitieminister Ard van der Steur die de stekker er definitief uittrok.

De finale van deze opera in dertien delen vond donderdag plaats. Onderaan de agenda van de Tweede Kamer stond een klein schuin geschreven zinnetje. 10:16 uur Hamerstuk: Wijziging van de Wegenverkeerswet 1994 en de Wet rijonderricht motorrijtuigen 1993 in verband met het niet meer opleggen van het alcoholslotprogramma in het bestuursrecht (35293).

Einde verhaal voor het alcoholslot. Maar zeg nooit ‘nooit’, want we hebben altijd Europa nog. Onderhandelaars van het Europees Parlement kwamen in 2019 met een lumineus idee. Alle auto’s die vanaf 2022 op de Europese markt komen, moeten worden uitgerust met een reeks geavanceerde veiligheidsvoorzieningen. Waaronder… een alcoholslot.

saskia.van.westhreenen@lc.nl