2020-10-11 10:54:38 | Gebruiker verliest proces Microsoft over verbanning

Je krijgt ongevraagd een onbetamelijke foto toegestuurd, waarna Microsoft je levenslang verbant van al haar diensten. Dat overkwam ondernemer Pouwel Slurink uit Lelystad, die een kort geding aanspande tegen het Amerikaanse techbedrijf. Hij wil zijn bestanden terug en zijn Microsoft-account weer kunnen gebruiken. Vrijdag wees de rechter zijn eisen af.

Het wemelt op internet van de verhalen van mensen die toegang verliezen tot hun Microsoft-account. Ze kunnen Windows niet meer gebruiken op hun computer, ze verliezen toegang tot hun bestanden in clouddienst One Drive, ze kunnen niet emailen met Outlook, niet Skypen, Xboxen, vergaderen in Teams, of gebruik maken van Office. De Consumentenbond wijdde er aan en vond honderden gelijksoortige verhalen op internet.

„Ik ben naar een digitaal Siberië verbannen”, zegt Slurink. „Microsoft is ver doorgedrongen in het digitale leven. Het zou een minder grote impact op mijn dagelijkse leven hebben als mij de toegang tot alle stadsparken in Limburg zou worden ontzegd.” Hij had jaren aan persoonlijke bestanden en foto’s in clouddienst One Drive opgeslagen. Foto’s van reizen, administratie. Zonder backup te maken op zijn computer. De bestanden staan nog steeds op de servers van Microsoft, maar Slurink mag er niet bij.

Mag het Amerikaanse bedrijf dit doen? In het geval van Slurink zegt de rechtbank in Lelystad: ja, dat mag. Slurink heeft de serviceovereenkomst overtreden, en de daaraan verbonden gevolgen – verlies van toegang tot zijn data en een levenslange verbanning – acht de rechter proportioneel.

Pas nadat hij een kort geding had aangespannen onthulde Microsoft waarom hij zijn account kwijt was geraakt: het bedrijf had, met hulp van daarvoor bestemde software, een foto op zijn One Drive-account aangemerkt als kinderporno.

Slurink was zich van geen kwaad newust. Hij ontving de foto – die circuleert op humorwebsites – in een groepschat van WhatsApp. Slurink heeft zijn telefoon zo ingesteld dat via WhatsApp ontvangen bestanden automatisch worden gesynchroniseerd met One Drive. Zo kwam de foto in de cloudopslag van Microsoft terecht. „Ik heb er niets mee gedaan”, zegt Slurink. „Ik heb er niet op gereageerd en ik heb hem niet gedeeld.”

Op de foto staat een man met een biertje op het strand. Daarboven de tekst: „een foto van mijn opa (…) je ziet mij op de achtergrond spelen”, met daarachter een smiley die ironie aangeeft. Op de achtergrond spelen twee naakte kinderen op het strand in een houding die een associatie oproept met seks. Een smakeloze grap, erkent Slurink. Maar kinderporno?

Volgens de rechter kan de foto zo wel gekwalificeerd worden. „Ook indien slechts de suggestie gewekt wordt dat de afgebeelde kinderen seksueel contact hebben”, valt hij volgens Europese regels onder kinderpornografie, aldus de rechter.

Slurink brengt daar tegenin dat ook áls het om kinderporno zou gaan, hij de foto nog steeds ongevraagd opgestuurd heeft gekregen en hem niet heeft gedeeld. Waarom zou hij bestraft moeten worden omdat een kennis hem een onbetamelijke afbeelding opstuurt? Bovendien wijst Slurink erop dat door deze handelswijze Microsoft al zijn klanten in gevaar brengt. Iedereen kan de foto immers opgestuurd krijgen – bijvoorbeeld door mensen die kwaad in de zin hebben.

De rechter vindt dat Microsoft voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat Slurink de foto wel degelijk heeft gedeeld. Die verzwarende omstandigheid neemt hij mee in zijn afweging.

Software is ingesteld op delen

Volgens Microsoft controleert de software die het gebruikt om kinderporno op te sporen, PhotoDNA, alleen foto’s die mensen delen. Delen kan zijn: de foto doorsturen via One Drive, of een map in One Drive waarin de foto staat, open hebben staan voor derden. Is daarmee bewezen dat Slurink de foto heeft gedeeld, of kan de software toch op een andere manier zijn aangeslagen op de foto?

De advocaat van Microsoft leek tijdens de zitting in Lelystad te erkennen dat er geen direct bewijs is voor delen: „We weten alleen dat PhotoDNA werkt als iets gedeeld wordt, maar het is niet na te gaan hoe er wordt gedeeld.” De rechter gaat er van uit dat de software op de juiste manier heeft gewerkt en zegt dat het aan Slurink is om aannemelijk te maken dat hij de foto niet heeft gedeeld. „Dat is de omgekeerde wereld”, zegt Slurink. „Microsoft beschuldigt mij zonder bewijs te leveren en nu moet ík aantonen dat ik het niet heb gedaan.”

Slurink overweegt een bodemprocedure. „Ik laat het hier niet bij. Het klopt niet dat mensen zomaar bestraft kunnen worden voor het ontvangen van een foto. Ik doe dit niet alleen voor mezelf, maar ook voor iedereen die hier in de toekomst mee te maken kunnen krijgen.”