2020-10-30 16:06:20 | Nederland gaat op de schop in het CDA-programma

Als het aan het CDA ligt, gaat heel Nederland de komende decennia fors op de schop. In het vrijdagmiddag gepresenteerde verkiezingsprogramma barst het van de plannen om Nederland anders in te richten. Vooral in de regio. „Daar ligt de ruimte om te groeien”, zegt lijsttrekker Hugo de Jonge.

Zo moeten er snelle treinen komen die de Randstad met de regio verbinden, naar het noorden en het oosten. Dáár kunnen dan vervolgens de mensen gaan wonen die in de grote steden werken, maar er nu moeite hebben een huis te vinden, zegt De Jonge. De landelijke overheid moet de leiding nemen in die herinrichting van Nederland: „Het geloof in de markt als oplossing voor zo’n publiek goed, loopt op de laatste benen.”

Een miljoen huizen

De komende tien jaar zouden er volgens de partij zeker één miljoen huizen gebouwd moeten worden, als onderdeel van een ‘Nationaal Woonplan’. Een nieuw op te richten ministerie van Volkshuisvesting moet, in overleg met regio’s en steden, gebieden aanwijzen waar gebouwd kan worden. Of waar zelfs nieuwe steden kunnen komen, wellicht zelfs op land dat nog van het water gewonnen moet worden.

De Jonge: „Er zijn tot 2030 zo’n één miljoen extra huizen nodig. Dat gaat echt niet alleen door de binnensteden nog verder te bebouwen. Die ruimte is er nog wel in de regio.” De hoop van de partij is dat langs de nieuwe ov-lijnen en huizen ‘economische clusters’ ontstaan, die regio’s meer welvaart brengen. Als voorbeeld noemt De Jonge onder meer Brainport Eindhoven en de ‘Energy Valley’ in Noord-Nederland. Dat soort kansrijke regio’s zouden volgens De Jonge verder „versterkt” moeten worden. In grote lijnen komt dat wel overeen met het regionale beleid dat Nederland sinds de jaren tachtig voert, waarbij de nadruk ligt op het ondersteunen van kansrijke regio’s, in plaats van het versterken van zwakke, krimpende regio’s.

Lees ook: Het interview met Hugo de Jonge van afgelopen december

De ambitieuze plannen passen bij wat lijsttrekker Hugo de Jonge al langer vindt: dat Nederland de komende decennia te maken krijgt met grote demografische veranderingen, zich dat niet moet laten overkomen en daarom „grip” en „regie” moet pakken door voor een langere tijd vooruit te kijken. De Jonge: „Er ligt een enorme demografische opdracht. We hebben nog maar het begin van een idee van wat de vergrijzing voor Nederland gaat betekenen. Dus moet de overheid regie nemen op de zorg, op volkshuisvesting, op migratie.”

Migratiedoelstellingen

De partij wil bijvoorbeeld dat Nederland ‘migratiedoelstellingen’ opstelt, waarin vastligt hoeveel en welke migranten Nederland jaarlijks nodig heeft en aan kan. „Na de coronacrisis zal migratie weer toenemen, als we dat op een beloop laten, leidt dat tot meer maatschappelijke polarisatie”, zegt De Jonge.

Meer bouwen betekent ook: meer stikstofuitstoot. En juist die moet de komende jaren fors naar beneden. Hoe? In het CDA-programma blijft dat vaag: er moeten ‘langdurige duurzaamheidsdoelen’ komen, die de landbouw vooral zelf moet uitvoeren. De Jonge zegt dat hij niet alleen boeren wil compenseren die stoppen, maar ook geld wil uittrekken voor verdere innovatie van de landbouw. Hoeveel minder stikstof daarmee uitgestoten wordt, is onduidelijk. De Jonge: „Het is onvermijdelijk dat er huizen gebouwd worden, en onvermijdelijk dat stikstof gereduceerd wordt. Het moet allebei, die puzzel moeten we gaan leggen met z’n allen.”

Het CDA zag de laatste jaren in dat als het een ‘volkspartij’ wilde zijn, het ook in de grote steden stemmen moest gaan halen. Wordt het met een programma gericht op de regio niet een ‘plattelandspartij’? De Jonge denkt van niet: „Een hogesnelheidslijn naar het oosten, begint natuurlijk ook ergens: in de Randstad. Met deze regionale aanpak verlichten we de druk in de grote stad juist.”