2021-05-01 10:55:00 | Duitsland trad niet op tegen ontsnapte Haarlemse oorlogsmisdadiger | Haarlems Weekblad

HAARLEM Uit een decreet van Hitler en nazi-gedachtegoed putten hoge Duitse justitieambtenaren in 2002 argumenten om het opsluiten van zeven ontsnapte Nederlandse oorlogsmisdadigers te frustreren. Dat ontdekte historicus Jan de Roos bij zijn onderzoek naar oorlogsmisdadiger Klaas Carel Faber, aldus het Haarlems Dagblad. 

Het Openbaar Ministerie verbood De Roos twee weken terug zijn ontdekking naar buiten te brengen. Haarlemmer De Roos, die later dit jaar met een boek over de zaak-Faber komt, vindt het publieke belang van openbaarmaking echter groter. In het zicht van de publicatie in het Haarlems Dagblad liet het OM hem weten opnieuw naar het publicatieverbod te zullen kijken.

De brisante ontdekking van de Duitse argumenten om Faber niet terug in het gevang te stoppen deed hij in 2013, toen hij in het Paleis van Justitie te Arnhem in enkele ordners en dozen met documenten mocht kijken. Hij kreeg toen het relaas onder ogen van onderhandelingen tussen Duitsland en Nederland in 2002 over het straffen van zeven oorlogsmisdadigers, die na hun ontsnapping uit Nederlandse gevangenissen in de jaren vijftig van de vorige eeuw in vrijheid in Duitsland leefden. Om inzage in dit document voerde De Roos in 2012 een procedure voor de rechtbank in Haarlem, die het hem verstrekte met een aantal weggelakte passages.

ACHTERGROND Klaas Carel Faber (Haarlem, 20 januari 1922 – Ingolstadt, 24 mei 2012) was een Nederlandse SS’er die vlak na de Tweede Wereldoorlog veroordeeld werd wegens oorlogsmisdaden. Hij naturaliseerde tot West-Duitser. Faber was de broer van de wegens oorlogsmisdaden geëxecuteerde Pieter Johan Faber. Tussen 4 september 2011 en 20 april 2012 stond hij bovenaan de lijst van de meest gezochte oorlogsmisdadigers van het Simon Wiesenthalcentrum.

 Al voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog trad Klaas Carel Faber toe tot de Nationale Jeugdstorm. Hij propageerde het nationaalsocialisme overtuigend en hij werd daarom in de derde klas van de hbs door zijn (joodse) directeur van school gestuurd. Hij colporteerde en verspreidde folders en affiches van de NSB.

Twee maanden na de Duitse aanval op Nederland in mei 1940 meldde hij zich aan als vrijwilliger bij de Waffen-SS Standarte Westland in München. De Duitsers trachtten hem echter in te lijven bij het Duitse leger in plaats van bij een Nederlands onderdeel. Volgens een toelichting van Faber zelf weigerde hij de eed op de Führer af te leggen.

SICHERHEIDSDIENST Hij werd instructeur bij de Weerbaarheidsafdeling, een geüniformeerd onderdeel van de NSB, waar hij pakketten voor Nederlandse soldaten in Duitse dienst samenstelde. In februari 1942 kreeg hij de functie inspecteur prijsbeheersing in Rotterdam. In mei 1942 werd hij lijfwacht van NSB-leider Anton Mussert.
Samen met zijn broer Pieter Johan Faber werd hij daarna tijdens de Tweede Wereldoorlog in Noord-Nederland berucht vanwege hun werk voor de Sicherheitsdienst (SD), die zijn noordelijk hoofdkwartier had in het Scholtenhuis aan de Grote Markt in Groningen.

Toen ze na de oorlog werden berecht schetste de verdediging het beeld van twee broers die opgroeiden in een echt NSB-gezin, en die volledig door het lint gingen nadat hun vader in 1944 was geliquideerd door de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft. De aanklager noemde de broers Faber ‘de ergsten’ van de medewerkers van de Sicherheitsdienst. Klaas Carel Faber werd na de oorlog schuldig bevonden aan de moord op 22 mensen. Beide broers kregen na de oorlog de doodstraf. Pieter Johan kreeg de kogel, maar de straf van Klaas Carel werd omgezet in levenslang. Op 26 december 1952 ontsnapte hij samen met Herbertus Bikker, Sander Borgers, Willem van der Neut en drie andere oud-SS’ers uit de Koepelgevangenis in Breda, waarna ze dezelfde avond via grensovergang Ubbergen naar Kleef in West-Duitsland vluchtten, waar zij hulp van de politie kregen.

DUITSE NATIONALITEIT Vanwege zijn dienst bij de Waffen-SS had Faber tijdens de Tweede Wereldoorlog automatisch het recht op de Duitse nationaliteit gekregen, waardoor hij niet kon worden uitgeleverd of naar Nederland uitgewezen kon worden. Duitsland is een van de landen die geen eigen staatsburgers uitlevert. Klaas Carel Faber was Duitser op grond van het zogenaamde Führererlass (een decreet van 19 mei 1943), een overblijfsel uit de Hitler-jaren dat deel uitmaakt van de huidige Duitse wetgeving. Van rechtswege had Faber bij zijn veroordeling zijn Nederlanderschap verloren wegens vreemde staats- en krijgsdienst en hulp aan de vijand.

In de rechtszaak tegen hem na de oorlog werd hem het medeplegen van 22 moorden ten laste gelegd. Volgens de aanklacht hadden de broers ‘belangrijk meer moorden en doodslagen op hun geweten. Ze waren in feite beroepsmoordenaars geworden, die nog op een heel ander niveau stonden dan onze Silbertanne-klanten’.

Fabers verdediging dat de executies rechtmatig waren omdat het partizanen betrof, hield voor de rechter geen stand, omdat de geëxecuteerden geen proces hadden gekregen. Ook faalde voor de rechters Fabers beroep op Hitlers zogenaamde Niedermachungsbefehl uit september 1944, dat al bij verdenking van verzetsactiviteiten standrechtelijke executie mogelijk maakte.

DOODSTRAF De rechtbank sprak op 9 juni 1947 tegen Faber de doodstraf uit wegens ‘hulp aan de vijand’ en ‘meervoudige moord tezamen en in vereniging na kalm beraad en rustig overleg, opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven’. De straf werd op 14 januari 1948 omgezet in levenslang. Zijn broer Pieter Faber werd op 10 juli 1948 geëxecuteerd voor de moord op 27 personen.

Op tweede kerstdag 1952 vluchtte Faber samen met zes andere SS’ers uit de Koepelgevangenis in Breda. Nederland vroeg om uitlevering en tussen half januari en begin april 1953 zat Faber in West-Duitsland vast, maar de rechtbank in Düsseldorf wees het verzoek af. In 1957 kwam Faber opnieuw voor de rechter, in het landgericht in Düsseldorf maar werd vrijgesproken van de aanklacht, nu veranderd in doodslag. Dit proces heeft veel vragen opgeroepen,