Locatie: Minnertsga
Gemeente: Leeuwarden
Provincie: Provincie Friesland}
Bron: Trouw
Al keurt Jessica Keizer (48) uit Leeuwarden het in brand steken van strobalen, het dumpen van asbest of het blokkeren van snelwegen af.
Dan lees ik alles, zowel reguliere media als alternatieve.” Voor haar gevoel wordt de stikstofuitstoot te veel op het bordje van de boeren gelegd.
Dat ze dat nu wel doen, zegt heel veel.
Ze zijn radeloos, het kabinet luistert gewoon niet.” Al tijdens haar jeugd aan de rand van Rotterdam kwam ze op de boerderij.
Als kind van tien voerde ik daar al de beesten.” Ze stond twee keer met de boeren op het Malieveld.
De boerenzakdoek of de Nederlandse driekleur ondersteboven is overal, zo lijkt het soms. Waarom steunen burgers boeren in hun stikstofprotest?
Fietsenmaker Roelof Bus en zijn vrouw Janneke Moesker aan de Korreweg in Groningen hebben de Nederlandse driekleur al weken ondersteboven aan de gevel hangen. Anders dan op het platteland is dat in de stad een ongewoon gezicht.
Janneke: “Je ziet hier meer Oekraïnevlaggen dan omgekeerde Nederlandse vlaggen, inderdaad. We doen het heel respectvol, ’s avonds halen we de vlag weer keurig binnen. Maar wij willen graag onze solidariteit aan de boeren betuigen, niks meer en niks minder dan dat. De radicale acties, zoals op de snelweg, gaan ons wel te ver. Ik ben zelf in de jaren tachtig een aantal jaar boerin geweest, tussen de koeien, maar ons bedrijf bleek te kleinschalig toen het melkquotum werd ingevoerd. Wij leven dus heel erg met de boeren mee. Die hebben al zoveel nieuwe regels en wetswijzigingen moeten doorstaan. Deze vlag staat ook voor wantrouwen jegens het kabinet. Niet dat we als ondernemers last hebben van deze regering, maar we zijn wel ontevreden over de manier waarop het land bestuurd wordt.
Roelof Bus en echtgenote Janneke Moesker. Beeld Reyer Boxem
“De meeste klanten begrijpen het wel, maar soms komt er iemand die ons vergelijkt met Baudet-stemmers of coronawappies. Dan gaat zo’n klant ons vertellen dat wij Poetin-aanhangers zijn. Dat gaat ons veel te ver, daar nemen we helemaal afstand van. Er is ook zoveel onwetendheid, er zijn mensen die denken dat boeren stinkend rijk worden als ze worden uitgekocht. Maar die boeren zitten tot over hun oren in de schulden, juist omdat ze steeds opnieuw moesten investeren! Wij trekken ons hun lot aan.” (Willem van Reijendam)
‘Ik begrijp dat boeren dan hun hakken in het zand zetten’
Ze begrijpt de boeren en steunt hen ‘in de basis’. Al keurt Jessica Keizer (48) uit Leeuwarden het in brand steken van strobalen, het dumpen van asbest of het blokkeren van snelwegen af. “Dat is niet handig en niet zinvol voor de zaak.” Toch begrijpt ze de onvrede wel. “Na jaren van pappen en nathouden gaat het kabinet nu ineens het stikstofplan doorzetten. Ik begrijp dat boeren dan hun hakken in het zand zetten. Ze worden in hun bestaan bedreigd. Onteigening dreigt en dat is heel heftig.” De docent economie vergelijkt het met op tijd thuiskomen. “Als mijn drie kinderen jarenlang zelf mochten bepalen hoe laat ze thuiskwamen op zaterdagavond, kan ik niet opeens zeggen: vanaf nu één uur thuis!”
Jessica Keizer: “En Tata Steel dan? En Schiphol? Wat gaan we daaraan doen?” Beeld Reyer Boxem
Keizer verdiept zich in zaken die ze onrechtvaardig vindt. “Zoals de toeslagenaffaire. Dan lees ik alles, zowel reguliere media als alternatieve.” Voor haar gevoel wordt de stikstofuitstoot te veel op het bordje van de boeren gelegd. “Terwijl ik denk: en Tata Steel dan? En Schiphol? Wat gaan we daaraan doen?” Hoewel ze dus sympathie heeft voor de boerenzaak, zet Keizer overigens vraagtekens bij de intensieve veehouderij. “Van de week was er weer vogelgriep op een bedrijf in Minnertsga en werden 105.000 kippen geruimd. Dan denk ik: wordt het geen probleem, zoveel dieren bij elkaar?” Een oplossing om uit de impasse te komen, ziet ze in een echte dialoog tussen kabinet en boeren. “Ga samen aan tafel. Kabinet, vraag boeren hoe die zelf denken de ammoniakuitstoot te kunnen verkleinen. Misschien kunnen ze anders boeren, bijvoorbeeld natuurinclusief. Maar wel zo dat ze nog boer kunnen zijn.” (Karin de Mik)
Beeld Werry Crone
‘Ze zijn radeloos, het kabinet luistert gewoon niet’
Al vanaf de provinciale weg richting Kockengen hangen de omgekeerde vlaggen aan iedere lantaarnpaal. Ook aan veel hekken van huizen in het dorp ten noordwesten van Utrecht hangt een vlag. Maar nergens is de steun zo bont als bij Angela, die alleen met haar voornaam in de krant wil. ‘Geen boer geen voer’, roept een vlag in de tuin. De brievenbus heeft stickers met Agriactie en ‘Liefde voor boeren’, in de tuin staat een beeld van een boer met melkbussen. Hier woont een fan.
Angela’s liefde voor het boerenbedrijf is niet gek. “Ik was vroeger boerin”, zegt ze. “En ben nu boerout, haha! Boeren zijn mensen die het liefst nooit van hun erf gaan. Dat ze dat nu wel doen, zegt heel veel. Ze zijn radeloos, het kabinet luistert gewoon niet.” Al tijdens haar jeugd aan de rand van Rotterdam kwam ze op de boerderij. “Aan de andere kant van de spoorlijn lag een boerderij. Als kind van tien voerde ik daar al de beesten.” Ze stond twee keer met de boeren op het Malieveld. “De derde keer was er zoveel ME dat ik maar even oversloeg. Ik loop niet zo hard”, grapt ze.
Vrijwel alle acties van de boeren moeten kunnen, vindt ze. “Het gaat me wel te ver als ze naar privé-adressen van politici gaan.” Bij het storten van asbest en mest heeft ze ook haar twijfels. “Ik zou het zelf zo niet doen, maar kan het wel begrijpen.” Angela weet zeker dat vrijwel alle boeren het goed bedoelen, op een paar raddraaiers na: “Ik zit in die app-groepen. Daar zie je dat zo. Er is een hechte band. Ze zijn er niet op uit om echte schade te veroorzaken. Ze doen heel veel op eigen houtje. Dan gooit er een iets op de weg, denkt de ander: ‘Oh, dat doe ik ook’.
“Ik ontken niet dat er een stikstofprobleem is. En tuurlijk moeten er huizen gebouwd worden. Maar waarom draaien alleen de boeren ervoor op? Waarom mag Tata steel wel blijven draaien? En Schiphol? Op die vraag krijg ik geen antwoord.” (Wouter van Wijk)
(Angela was in het verleden slachtoffer van stalking. Haar volledige naam is bekend bij de hoofdredactie)
Omgekeerde vlaggen vaak gedoogd Wie een omgekeerde driekleur ophangt aan zijn of haar vlaggenstok, heeft niets te vrezen. Het is volstrekt legaal zolang dit gebeurt op privé-terrein. Maar ook op straat knijpen gemeenten vaak een oogje toe, blijkt uit navraag bij de gemeenten Groningen, Leeuwarden en Stichtse Vecht (waar Kockengen onder valt). Deze gemeenten zijn niet van plan om actief op jacht te gaan naar omgekeerde vlaggen die zijn opgehangen aan gemeentelijke eigendommen, zoals bruggen en lantaarnpalen. De drie gemeenten gedogen het vooralsnog als een uiting van het demonstratierecht. Ze handhaven wel (iets) strenger op vlaggen die zijn losgeraakt en zo een gevaar vormen voor de verkeersveiligheid, maar alleen als deze vlaggen zijn gemeld door inwoners of toevallig bij reguliere werkzaamheden worden aangetroffen. Van de drie gemeenten telt het landelijke Stichtse Vecht veruit de meeste vlaggen: zo hingen onbekenden vlaggen op aan vrijwel iedere lantaarnpaal op de provinciale weg tussen Breukelen en Kockengen.
Lees ook:
Van kwaad tot kwader: dit is anderhalve maand boerenprotest
Ongeveer een week zat er tussen het uitlekken van de stikstofplannen van het kabinet en het moment dat boeren overgingen tot protestacties. Sindsdien is er veel gebeurd. Een overzicht.
Radicaliseringsexpert: Het trage overheidsoptreden tegen boerenprotesten werkt radicalisering in de hand
‘De overheid had in eerder stadium harder moeten optreden tegen boeren’, zegt Kees van den Bos, hoogleraar sociale psychologie en radicaliseringsexpert.
Dit artikel bevat in totaal 1249 woorden
