2021-01-20 21:45:06 | Online bank Bunq relatief veel gebruikt bij oplichting

Bankrekeningen van de Nederlandse online bank Bunq worden relatief vaak gebruikt bij oplichting via Whatsapp en Marktplaats. Dat zeggen bronnen in de financiële sector en consumentenorganisaties. Mede na vragen van NRC trekt de Consumentenbond donderdag aan de bel en roept de bank op meer aan fraudebestrijding te doen.

Op Klachtenkompas, het klachtenplatform van de Consumentenbond, kwamen het afgelopen jaar 123 klachten binnen over Bunq, vrijwel allemaal over oplichting. „Dat is veel voor een kleine bank, met relatief weinig klanten in Nederland. Over de veel grotere Rabobank kwamen in dezelfde periode 147 klachten binnen”, laat de Consumentenbond weten.

De financiële partijen wijzen op meerdere oorzaken voor de populariteit van Bunq onder criminelen. Zo zou de screening van nieuwe klanten onvoldoende zijn. En dat Bunq zijn klanten automatisch 25 verschillende bankrekeningnummers geeft – bedoeld om aparte huishoudpotjes te kunnen maken – bemoeilijkt volgens een betaalinstelling de automatische detectie van frauduleuze accounts.

Naam-nummercontrole

De Consumentenbond vermoedt dat ook het ontbreken van een naam-nummercontrole bij een overboeking naar een Bunq-rekening een grote rol speelt. Bij dat systeem krijgt een consument een seintje als de naam die is ingevuld bij de overboeking, niet overeenkomt met de naam die bij het rekeningnummer geregistreerd staat. Bij de veelvoorkomende Whatsappfraude, waarbij criminelen zich voordoen als een kind of bekende, zou dit systeem slachtoffers kunnen voorkomen, aldus de Consumentenbond.

Lees ook: Meer meldingen WhatsApp-fraude: ‘Hee mam, maak je geld over?’

In een uitgebreide telefonische reactie zegt Bunq-oprichter Ali Niknam zich niet te herkennen in de klachten. „Wat wij horen, is dat het aantal fraudegevallen in lijn is met de grootte van onze bank.” Volgens Niknam doet zijn bank al heel veel aan fraudebestrijding, onder meer door „voorop te lopen” in de inzet van kunstmatige intelligentie. Ook zou Bunq bij de helft van de ontdekte fraudegevallen de schade kunnen verhalen.

Niknam zegt dat Bunq bewust geen gebruik maakt van naam-nummerherkenning, omdat klanten dat niet willen. De reden: die service – IBAN Naam Check – komt van een door de banken opgezet commercieel bedrijf en wordt uitgevoerd door Surepay, dochter van de Rabobank.

Niknam is niet overtuigd van het effect van naam-nummerherkenning. Zijn bank ziet dat er veel gebruik wordt gemaakt van geldezels. „Die mensen laten zich misbruiken door criminelen. En dan klopt de naam gewoon met het nummer, dus die kunnen wij ook niet aan de voordeur tegengehouden. Hiervoor zou meer aandacht moeten zijn.”

Geen telefoon

Een ander verwijt is dat Bunq slecht bereikbaar is. Niknam wijst dit van de hand. Hij zegt bewust telefonisch niet bereikbaar te zijn, omdat telefonie geen geverifieerd kanaal is. „Dat kun je goed zien aan de hoeveelheid oplichting middels spoofing, waarbij criminelen ‘namens de bank’ mensen opbellen. Bij ons zie je dat niet.”

De directeur zegt 24 uur per dag een online formulier beschikbaar te hebben om meldingen te doen. „Wij roepen mensen op dat zo veel en zo snel mogelijk te doen. Alleen zo kunnen we deze criminelen opsporen.”

Niknam vindt verder dat er meer moet worden samengewerkt in fraudebestrijding. Hij stelt hier geen gehoor voor te krijgen bij bijvoorbeeld Whatsapp en Marktplaats.

De Consumentenbond hekelt dat de bank alleen bij signalen van fraude rekeningen lijkt te blokkeren. „Dat is de put dempen als het kalf verdronken is”, aldus directeur van de Consumentenbond Sandra Molenaar. „Wij vinden dat Bunq meer moet doen om oplichting te voorkómen. Zoals naam-nummercontrole invoeren. We vinden het onbegrijpelijk dat de bank zo’n voor de hand liggende veiligheidsmaatregel niet gebruikt. Bunq is een interessante speler, omdat het de traditionele banken goed weet te beconcurreren met online bankdiensten. Maar dat ontslaat hen niet van de verantwoordelijkheid om de fraudebestrijding op orde te krijgen.”

Lees ook: De pinomzet wijkt opeens af: is dat fraude?

De Consumentenbond heeft de bevindingen gedeeld met toezichthouders AFM en DNB. Zij laten weten geen mededelingen te doen over individuele partijen.

Tips over fraudebestrijding bij financiële partijen? Mail naar e.smal@nrc.nl