[ad_1]
IJMUIDEN Zondag was het dan eindelijk zo ver dat ‘De parels van Velsen zich aanéén mochten rijgen tot een glanzende ketting’, zoals Ontdek Velsen door enthousiaste pers wel werd omschreven. De dag dat culturele instellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven tijdens #Ontdek Velsen, een hashtag waard, konden laten zien zien wat wij en óók zij in tijden van corona hebben moeten missen. Op meer dan dertig locaties binnen de gemeente was er van alles te doen. De meeste locaties en attracties kunnen op elk moment van het jaar bezocht worden. Dat ligt wat anders bij de visafslag. Heel bijzonder dus om daar een rondleiding te krijgen. Een wereld op zich en stiekem de trots van elke IJmuidenaar.
VISAFSLAG Noordzeevis uit IJmuiden organiseerde de rondleiding op verzoek van initiatiefnemer marketingorganisatie .IJmuiden. Icoon Jan Zwanenburg, boegbeeld van IJmuiden, gáf de rondleiding op zijn eigen en absoluut onnavolgbare wijze. Gelukkig wel gewoon in verstaanbare taal, zij het met een IJmuidens accent. Jan is namelijk een van de weinige IJmuidenaren die het omgekeerd praten, oftewel mogereekt taarpen, nog beheerst.
Boegbeeld van IJmuiden en viskenner Jan Zwanenburg aan het woord. – Mark Zwaan
Zwanenburg deed van alles en nog wat, is een kundig en heel meeslepend verteller en de rode draad in zijn leven is vis. Meer dan zestig jaar vis levert veel kennis en liefde op voor deze wereld waarin keihard werken op krankzinnige tijden regel is. Tim van Zeben, voorzitter van de stichting Noordzeevis uit IJmuiden, verwoordde het zo tijdens een interview: “Vis is een passie die nooit meer uit je systeem gaat. Als je de rauwe romantiek ervan inziet ben je voor je leven verkocht.”
Zwanenburg praatte met gemak ruim twee uur vol en hield iedereen geboeid.
HARBOUR De eerste ploeg van belangstellenden verzamelt bij The Harbour op de Halkade en krijgt een uitstekend kopje koffie. Er zijn twee rondleidingen, verdeeld over de dag, waar 15 mensen aan mee mogen doen. Binnen no-time was de rondleiding dan ook vol. De afslag is dag en nacht een en al bedrijvigheid en geen museum, dus heel bijzonder om er eens kennis mee te maken.
Onder de belangstellenden van de eerste ronde zijn onder andere Erik Baalbergen, fotograaf en Velsenkenner bij uitstek, en Helen Smit van het Zee en Havenmuseum. Laatste doet natuurlijk ook mee met Ontdek Velsen maar deze kans wilde ze niet aan haar neus laten voorbijgaan. Dat wilde de verslaggever ook niet. Ondanks meerder interviews met ‘mensen uit de vis’ en ruim 50 jaar Velsen had ze nog nooit de eer en het genoegen gehad dit heiligdom te betreden.
Jan vertelt: “Vroeger liep de vishal helemaal door tot aan de Kop van de Haven maar er kan nu meer gestapeld worden dus de -in ieders ogen nog steeds immense ruimte- is nu kleiner. De geur is onmiskenbaar en ruik je al van meters afstand. En als je van vis houdt weet je: dit wordt een smakelijk verhaal.”
De kotters lopen van maandag tot en met vrijdag binnen om de verse vis te lossen. – Erik Baalbergen
KRAAMKAMER IJmuiden heeft de een na grootste visafslag van Nederland, alleen die van Urk is groter. Er wordt gewerkt met het zogenaamde Pefa systeem. Een systeem waarop wereldwijd ingelogd kan worden.
Tachtig procent van de vis wordt geëxporteerd. Het kan dus heel best zijn dat de inktvisringen die je eet aan dat rustieke haventje op Kos of de vis die je koopt om op de camping aan het Gardameer te roosteren komt uit IJmuiden. Zwanenburg vertelt over vroeger en over nu en er wordt geïnteresseerd geluisterd.
“De Noordzee is de kraamkamer van het Noordelijk halfrond en hoe ‘stijver’ de vis is, des te verser. Dit heeft te maken met de rigor mortis en hoe langer de vis onderweg is des te slapper hij weer wordt. De tong en schol wordt als eerste verwerkt. E betekent supervers en dan volgt de A-kwaliteit die weer genummerd wordt naar aanleiding van het aantal dagen dat de vis onderweg is.”
Dan doet hij voor hoe snel er gehandeld en geboden wordt. In gematigd tempo want anders zou het nog onverstaanbaarder zijn. Hij verhaalt over afslagers en delers en hoe de tong en de haring met dubbeltjes naar beneden ging en de wijting en schelvis met halve guldens. Ook wordt uitgelegd hoe bokkentuig werkt, de licenties met geen meter overtreden mogen worden en dat het bestek waarin gevist mocht worden vroeger geheim werd gehouden.
PETRUSGREEP EN PIETERMAN Er staat een grote tafel in de hal met daarop alle vissoorten die op de Noordzee gevangen worden. En uiteraard is er over elke vis weer een verhaal te vertellen. Zo schijnt het dat de apostel Petrus als eerste schelvis ving en nog steeds wordt wereldwijd de vlekken aan weerskanten van de kop van de schelvis de ‘petrusgreep’ genoemd.
De Pieterman is dan weer een heel venijnig baasje. De horsmakreel, lieveling van de Japanners, is een ramp in de visnetten. Er wordt verteld over hoe de helderheid van de ogen van de vis te maken heeft met de diepte waarop ze zwemmen. Er wordt heel veel verteld. Nog een weetje om trots op te zijn: IJmuiden zet wereldwijd de prijzen voor vis in, nog voor Urk. Zo rap zijn we hier in IJmuiden al aan de slag.
Jan had nog makkelijk een uur vol kunnen praten. Maar we hebben trek gekregen en de volgende groep van 15 staat te trappelen. Dus we kopen een visje op de kade en verwerken alle info. Het was een boeiend en smakelijk verhaal.
Door Ingeborg Baumann
[ad_2]
Klink hier om het artikel te lezen
[sc name=”bronvermelding”]
